Bronkhorst, 15 Augustus 2015
Beste Judas !!!
Bedankt voor jouw trouwe geduld. Gisteren heb ik eindelijk mijn atelier ingericht - na een lange innerlijke uiteenzetting over concentratie en aandacht, ruimte en licht, liefde en lust. Over vrijheid, onafhankelijkheid en over de karige beloning voor onze prestaties, die ik in mijn nederige onnozelheid vanzelfsprekend met heel iets anders had verward. Ik kan alleen maar voor mezelf spreken. Vandaag hoeven dus enkel de gordijnen gezoomd, het palet gekozen en de doeken opgespannen te worden !!!
Het werk " De IJssel", een doek dat 75 x 200 cm zal gaan meten is een hervatting van het in 2010 voltooide "De Elbe". "La Chanteuse”, dat waarschijnlijk 130 x 190 cm zal gaan meten, is onmisbaar voor de andere waterlandschappen die deel uit maken van "Onstuimig Beginsel" en vormt een hedendaags commentaar op de traditionele crucifix. Naast "De Curator" is voor de tentoonstelling van wezenlijk belang een hernieuwde versie van het reeds bestaande schilderij "Taxi”. Dit werk schildert het portret van mijn nachtelijke chauffeur - in werkelijkheid aan het stuur van zijn Mercedes, maar in mijn fantasie over de motor gebukt.
Dat is mijn verbeelding. Dit is het Kunstgemaal.
Ik wil tegen de beweging van het gemaal als kunstruimte in zijn eerste, juist tot een relatief donkere, intieme, gesloten, typisch kunstmatig omgebouwde tentoonstellingsruimte verlaten in de richting van zijn des te meer geopende, verlichte en zich dus op een meer vanzelfsprekende manier op de buitenwereld richtende architectuur. In zijn voortbestaan als gemaal met zijn eigen oorspronkelijke cultuur van bedrijvigheid, dienstbaarheid en de daarbijbehorende architectuur van licht en ruimte, is dit monument inmiddels afhankelijk geworden van de onvermijdelijke manifestatie van kunst als cultuur ten tijde van onze tentoonstelling. Terwijl het wezen van het gemaal en het karakter van zijn architectuur de bezoeker eerder aansporen om de urgentie van de aanwezige kunst, met haar mogelijke betekenis en inhoud, over het hoofd te zien en zich in tegendeel over te geven aan de gewaarwording van de ruimte in haar eindeloosheid, de kracht van het water in zijn woedende stroom, en aan de gewaarwording van troost die uitgaat van een verrassend onverschillige natuur.
De natuur. Ik wil de traditionele opvatting van het schilderij als venster op een illusionistische wereld toetsen aan de gewaarwording van een echt venster met daarachter zijn ware, ditmaal zelfs adembenemende werkelijkheid. Ik wil deze gelegenheid aannemen om aan het juist ìnnemende uitzicht over de uiterwaarden van de IJssel de visuele zeggingskracht te toetsen van het voorstellingsloze schilderij met zijn eigen werkelijkheid. Als voorbode van de komende gewaarwording van licht en ruimte toon ik dwars op het einde van de lange rechterwand het stralende geel als gematerialiseerd licht in een schilderij zonder voorstelling, dus zonder illusie. In het ritme van het suggestieve portret van de curator en het dwingende illusionisme van de waterlandschappen die het omgeven, wordt het eerste gekleurde teken van een werkelijkheid zonder illusie zichtbaar, om na een zigzag van naast elkaar bestaande werkelijkheden - die van het doek en die van de illusie - uit te komen bij de onontkomelijke competitie tussen het licht, vloeiende uit de werkelijke vensters van het gebouw en die uitkijken op de werkelijke wereld van water en land, en het gematerialiseerde ontbreken van licht in het duister van de ongrijpbare maar verzadigde kleur van een fluweelachtig blauw dat over gaat in zwart. Een soort van Grand Prix Eurovision: "Le point de vue sur l’Yssel: douze points." "Le monochrome noir sans titre : douze points."
In de visuele zeggingskracht van zijn eigen werkelijkheid neemt het zwarte voorstellingsloze werk het nog op tegen de realiteit. Maar dàn misschien besluit het hart van de bezoeker om zich wel degelijk over te geven aan de verleiding van de schilderkunstige illusie, hopeloos verontrustend, maar - toegegeven - minstens zo boeiend als het uitzicht uit het venster: namelijk het paneeltje "Onze Heer Zijn Hand". Dit betreft een voorstelling die enkelen van ons bang, maar onstuimig mag maken. Met als titel een waarheid waarvan het besef ons met het Onstuimig Beginsel verzoent.
Judas, er valt geen tijd te verliezen. De volgende titels zijn werktitels en zouden wellicht onder meer kunnen duiden op een schilderkunstige benadering van ruimte, van licht, van lust en van liefde. Van beminnen, van begeren en van onze deelname aan de universele overdaad van het leven: mijn muze.
EEN ONSTUIMIG BEGINSEL
ONSTUIMIGE BEGINSELEN
TENTOONSTELLING ZONDER TITEL
TENTOONSTELLINGEN ZONDER TIETEN
Geen idee. Het allerbeste Judas! Je krijgt trouwens nog de hartelijke groeten van onze Herder!
Bas Meerman
Quax and Bas by Keisuke Makita